หีนายาวัตตนปัญหา ที่ 10

สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชามหากษัตริย์ขัตติยาธิบดี จึงมีพระราชโองการตรัสถาม
อรรถปัญหาอีกว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้ปรีชาญาณ อิทํ สาสนํ อันว่าพระ
ศาสนาของสมเด็จพระบรมโลกนาถศาสดาจารย์ของเรานี้ขาวบริสุทธิ์ประเสริฐเลิศล้น ซึ่งจะ
บวชปุถุชนอันชัฏด้วยกิเลสตัณหาเข้าไว้ในบวรพุทธศาสนานี้ เห็นไม่ดีไม่สมควรนักหนาทีเดียว
ถ้าว่าได้ธรรมวิเศษถึงจะไม่สำเร็จพระอรหัตจะได้แต่มรรคผลอันใดอันหนึ่ง คือโสดาปัตติมรรค
โสดาปัตติผลเป็นต้นตามแต่จะได้ บวชเข้าไปในบวรพุทธศาสนาอุตส่าห์เจริญไป ก็จะได้พระอรหัต
ตัดกิเลสยั่งยืนไป จึงจะเห็นสมควรในพระศาสนา ถ้าคฤหัสถ์ปุถุชนแท้ แต่มรรคอันใดอันหนึ่ง
อย่างต่ำเพียงชั้นพระโสดาก็ไม่ได้ ครั้นบวชเข้าในพระบวรพุทธศาสนามักกระทำไม่ต้องด้วยกิจ
ไม่สำเร็จด้วยธรรมวิเศษสิ่งหนึ่งสิ่งใด อยู่ไม่ได้ในพระศาสนา สึกหาจากพระศาสนา มหาชน
ชวนกันนินทาว่า ผู้นั้นแน่บวชเข้าในพระบวรพุทธศาสนาของสมเด็จพระสมณโคดมบรมครู
เจ้าของเราก็เปล่าไป มรรคผลสิ่งใดก็ไม่ได้ กลับสึกออกมา คำครหามีฉะนี้ เหตุดังนั้นโยมจึงว่า
คฤหัสถ์ปุถุชนเช่นนั้นจะพากันบรรพชาบวชเข้าในพระพุทธศาสนาไม่ได้ ด้วยพระศาสนานี้
บริสุทธิ์ประเสริฐดี จะกลับเป็นที่นินทา โยมเห็นว่าคฤหัสถ์ปุถุชนแท้ไม่ควรแก่พระพุทธศาสนา
บวชเข้าจะพาให้เขาติเตียน
พระนาคเสนจึงวิสัชนาว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภารผู้ประเสริฐ
ตฬากํ ภเวยฺย เปรียบด้วยสระอันลึกซึ้งเต็มด้วยอุทกังอันใสและเย็น คือน้ำอาบน้ำสรง ยังมี
ชายหนึ่งเดินตรงเข้าไปที่สระน้ำ ชายนั้นมีกายอันติดต้องไปด้วยธุลี ควรที่ชายนั้นจะไปสู่บ่อน้ำ
ชำระเสียซึ่งมลทินธุลีให้สำราญ บุรุษชายนั้นเกียจคร้านไม่อาบน้ำชำระกายเดินกรายหนีเลี่ยง
เลยสระน้ำมา มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร ประชาชนทั้งหลายได้ทัศนาการ
เห็นชายเกียจคร้านไม่อาบน้ำนั้น ก็ชวนกันติเตียนชวนกันครหาชวนกันนินทาว่า บุรุษชายคนนี้
มีกายติดไปด้วยมลทินน่าเกลียด เดินเฉียดมากับสระน้ำ น่าจะชำระเสียให้หมดมลทิน ชำระ
เสียไม่ได้ โสมมนี้กระไรนักหนา คนทั้งหลายชวนกันว่าอย่างนี้ เขาจะนินทาสระว่า สระนี้
กระไรใจชั่ว คนตัวเปื้อนมลทินเดินเฉียดมา ชั้นจะเรียกให้อาบน้ำชำระมลทินเสียให้หมดสิ้นก็ไม่มี
ประชาชนเขาจะนินทาฉะนี้หรือประการใด นะบพิตรพระราชสมภาร
สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการตรัสว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่
พระนาคเสนผู้ปรีชาญาณ การอะไรเขาจะนินทาสระ สระมีจิตมีวิญญาณเมื่อไรเล่า ฝูงคนเขาก็
นินทาว่าชายผู้นั้นเป็นคนโสมมไม่ดีกระนั้นซิ พระผู้เป็นเจ้า
พระนาคเสนจึงมีเถรวาจาว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร